“Ekmek İsrafı ve Tüketici Alışkanlıkları” araştırmasının temel amacı ülkemizdeki ekmek üretimi, tüketimi ve bu ikisi arasındaki fark olan israf miktarının belirlenmesi ve ekmek israfına yol açan faktörler ile hane ve farklı kurumlardaki ekmek israfının boyutlarının belirlenmesine yönelik 2012 yılında yapılan araştırmanın sonuçları doğrultusunda 17 Ocak 2013 tarihinde başlatılan Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası’nın etkinliğinin ölçülmesi ve israf miktarlarındaki trendin belirlenmesidir.
Bu kapsamda 8 Mart-29 Kasım 2013 tarihleri arasında Türkiye Genelinde NUTS-1 düzeyinde 12 il (Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Malatya, Samsun, Tekirdağ, Trabzon) kent merkezlerinde 257 fırın, 53 personel yemekhanesi, 53 öğrenci yemekhanesi, 473 kurumlarda yemek yiyen kişiyle, 632 lokanta ve otel de yetkililerle görüşülmüş, 1.648 hanede toplam 5.652 aile bireyinin yemek yeme durumu ve ekmek tüketimi hakkında yüzyüze görüşmelerde anket uygulaması yöntemiyle anketler gerçekleştirilmiştir.
Hanelere alınan günlük ekmek miktarı hane başına 3,33 adet olarak tespit edilmiştir. Kişi başına ekmek alımı ise 1 adet ekmeğe çok yakındır. Günlük alınan ekmeklerin ortalama %1,11’i bayatladıktan sonra uygun şekilde (insan gıdası olarak) değerlendirilemeyerek israf edilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki değerlendirme sorusuna verilen yanıtta hemen hemen hiç “çöpe atıyoruz” seçeneği çıkmaz iken üretim ve satış miktarları arasındaki fark (% 4,5), toplam değerlendirme oranından (% 2,2) fazladır. İki değer arasındaki fark (toplam üretimin % 2,3’ü) üretilip satılamayan, ancak yeniden değerlendirme bilgileri içinde de yer almayan ekmeklere denk gelmektedir. Aradaki farkın çöpe atıldığı halde fırın yetkililerince beyan edilmiyor olması mümkündür. İsraf edilen ekmeğin yaklaşık %98’i hayvan yemi olarak, geri kalanı da çöpe atılarak israf edilmektedir.
2012 itibarı ile ülkede günlük 101 milyon olan ekmek üretimi, 2013’te 90,9 milyon adede gerilemiştir. Bu miktarın 86 milyon adedi insan gıdası olarak tüketilmekte, 4,9 milyon adedi ise hayvan gıdası olarak veya çöpe atılarak israf edilmektedir. Bu israf miktarı 2012’ye kıyasla 1 milyon adet azaldığı görülmüştür. İsraf gerek kurumlarda gerekse de hanelerde bayatlayan ekmeklerin uygun şekilde değerlendirilemeyerek hayvan yemi olarak kullanılmasını veya çöpe atılmasını içermektedir.
Araştırma sonuçlarının detaylı olarak yer aldığı “TMO 2013 Türkiye’de Ekmek İsrafı Kitabı” http://www.ekmekisrafetme.com/UploadResim/EkmekYayinlar/ArastirmaKitabi/ArastimaKitabi2013.pdf linkinde yer almaktadır.